Νόσος των καρωτίδων αρτηριών
Η νόσος της καρωτιδικής αρτηρίας εμφανίζεται όταν οι λιπώδεις εναποθέσεις (πλάκες) φράζουν τα αιμοφόρα αγγεία που μεταφέρουν αίμα στον εγκέφαλο και το κεφάλι σας (καρωτιδικές αρτηρίες). Η απόφραξη αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, μια επείγουσα ιατρική κατάσταση που συμβαίνει όταν διακόπτεται ή μειώνεται σοβαρά η παροχή αίματος στον εγκέφαλο.
Το εγκεφαλικό στερεί από τον εγκέφαλό σας οξυγόνο. Μέσα σε λίγα λεπτά, τα εγκεφαλικά κύτταρα αρχίζουν να πεθαίνουν. Το εγκεφαλικό είναι η πιο κοινή αιτία θανάτου και η κύρια αιτία μόνιμης αναπηρίας στις Η.Π.Α.
Η νόσος καρωτιδικής αρτηρίας αναπτύσσεται αργά. Το πρώτο σημάδι ότι έχετε την πάθηση μπορεί να είναι ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο (Transient Ischemic Attack-TIA). Το TIA είναι μια προσωρινή έλλειψη ροής αίματος στον εγκέφαλό σας.
Η θεραπεία της νόσου καρωτιδικής αρτηρίας συνήθως περιλαμβάνει συνδυασμό αλλαγών στον τρόπο ζωής, φαρμακευτικής αγωγής και μερικές φορές χειρουργικής επέμβασης.
Συμπτώματα
Στα αρχικά της στάδια, η νόσος της καρωτίδας συχνά δεν προκαλεί σημάδια ή συμπτώματα. Η κατάσταση μπορεί να περάσει απαρατήρητη μέχρι να γίνει αρκετά σοβαρή ώστε να στερήσει τον εγκέφαλό σας από αίμα, προκαλώντας εγκεφαλικό επεισόδιο ή ΤΙΑ.
Τα σημεία και συμπτώματα ενός εγκεφαλικού επεισοδίου ή ΤΙΑ περιλαμβάνουν:
Ξαφνικό μούδιασμα ή αδυναμία στο πρόσωπο ή στα άκρα, συχνά μόνο στη μία πλευρά του σώματος
Ξαφνικό πρόβλημα στην ομιλία και στην κατανόηση
Ξαφνική δυσκολία στην όραση στο ένα ή και στα δύο μάτια
Ξαφνική ζάλη ή απώλεια ισορροπίας
Ξαφνικός, σοβαρός πονοκέφαλος χωρίς γνωστή αιτία
Πότε να δείτε γιατρό
Αναζητήστε επείγουσα φροντίδα εάν εμφανίσετε σημάδια ή συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου. Ακόμα κι αν διαρκέσουν μόνο λίγο και μετά νιώθετε φυσιολογικά, επισκεφτείτε αμέσως έναν γιατρό. Μπορεί να έχετε βιώσει TIA, ένα σημαντικό σημάδι ότι κινδυνεύετε από ένα πλήρες εγκεφαλικό επεισόδιο.
Μιλήστε με το γιατρό σας εάν έχετε παράγοντες κινδύνου για νόσο της καρωτίδας. Ακόμα κι αν δεν έχετε σημεία ή συμπτώματα, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει επιθετική διαχείριση των παραγόντων κινδύνου σας για να σας προστατεύσει από το εγκεφαλικό. Η έγκαιρη επίσκεψη σε γιατρό αυξάνει τις πιθανότητές σας να εντοπιστεί και να αντιμετωπιστεί η νόσος της καρωτίδας πριν από την εμφάνιση εγκεφαλικού επεισοδίου.
Αιτίες
Η νόσος της καρωτιδικής αρτηρίας προκαλείται από τη συσσώρευση πλακών στις αρτηρίες που μεταφέρουν αίμα στον εγκέφαλό σας. Οι πλάκες είναι συστάδες χοληστερόλης, ασβεστίου, ινώδους ιστού και άλλων κυτταρικών υπολειμμάτων που συγκεντρώνονται σε σημεία μικροσκοπικού τραυματισμού εντός της αρτηρίας. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται αθηροσκλήρωση.
Οι καρωτίδες που είναι φραγμένες με πλάκες είναι δύσκαμπτες και στενές. Οι φραγμένες καρωτιδικές αρτηρίες δυσκολεύονται να προσφέρουν οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά σε ζωτικές δομές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την καθημερινή σας λειτουργία.
Παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο της καρωτιδικής αρτηρίας περιλαμβάνουν:
Υψηλή πίεση του αίματος. Η υπερβολική πίεση στα τοιχώματα των αρτηριών μπορεί να τα αποδυναμώσει και να τα κάνει πιο ευάλωτα σε βλάβες.
Χρήση καπνού. Η νικοτίνη μπορεί να ερεθίσει την εσωτερική επένδυση των αρτηριών σας. Το κάπνισμα αυξάνει επίσης τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή σας πίεση.
Διαβήτης. Ο διαβήτης μειώνει την ικανότητά σας να επεξεργάζεστε τα λίπη αποτελεσματικά, θέτοντας σας σε μεγαλύτερο κίνδυνο υπέρτασης και αθηροσκλήρωσης.
Υψηλά επίπεδα λίπους στο αίμα. Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας και τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων, ενός λίπους στο αίμα, ενθαρρύνουν τη συσσώρευση πλακών.
Οικογενειακό ιστορικό. Ο κίνδυνος της καρωτιδικής αρτηρίας είναι υψηλότερος εάν κάποιος συγγενής έχει αθηροσκλήρωση ή στεφανιαία νόσο.
Ηλικία. Οι αρτηρίες γίνονται λιγότερο εύκαμπτες και πιο επιρρεπείς σε τραυματισμούς με την ηλικία.
Παχυσαρκία. Το υπερβολικό βάρος αυξάνει τις πιθανότητές σας για υψηλή αρτηριακή πίεση, αθηροσκλήρωση και διαβήτη.
Άπνοια ύπνου. Τα επεισόδια διακοπής της αναπνοής τη νύχτα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού.
Έλλειψη άσκησης. Συμβάλλει σε καταστάσεις που βλάπτουν τις αρτηρίες σας, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής αρτηριακής πίεσης, του διαβήτη και της παχυσαρκίας.
Επιπλοκές
Η νόσος καρωτιδικής αρτηρίας προκαλεί περίπου το 10 έως 20 τοις εκατό των εγκεφαλικών επεισοδίων. Το εγκεφαλικό είναι μια επείγουσα ιατρική κατάσταση που μπορεί να σας προκαλέσει μόνιμη εγκεφαλική βλάβη και μυϊκή αδυναμία. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ένα εγκεφαλικό μπορεί να είναι θανατηφόρο.
Η νόσος της καρωτιδικής αρτηρίας μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο μέσω:
Μειωμένης ροής αίματος. Μια καρωτιδική αρτηρία μπορεί να στενέψει τόσο πολύ λόγω της αθηροσκλήρωσης που δεν μπορεί να φτάσει αρκετό αίμα σε τμήματα του εγκεφάλου σας.
Σπασμένες πλάκες. Ένα κομμάτι μιας πλάκας μπορεί να σπάσει και να ρέει σε μικρότερες αρτηρίες στον εγκέφαλό σας. Το θραύσμα της πλάκας μπορεί να κολλήσει σε μία από αυτές τις μικρότερες αρτηρίες, δημιουργώντας μια απόφραξη που διακόπτει την παροχή αίματος σε μέρος του εγκεφάλου σας.
Απόφραξη θρόμβου αίματος. Ορισμένες πλάκες είναι επιρρεπείς σε ρωγμές και σχηματισμό ανώμαλων επιφανειών στο τοίχωμα της αρτηρίας. Το σώμα σας αντιδρά σαν σε τραυματισμό και στέλνει κύτταρα αίματος που βοηθούν τη διαδικασία πήξης στην περιοχή. Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ένας μεγάλος θρόμβος που εμποδίζει ή επιβραδύνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο, προκαλώντας εγκεφαλικό.
Πρόληψη
Για να αποτρέψετε ή να επιβραδύνετε την εξέλιξη της νόσου της καρωτιδικής αρτηρίας, λάβετε υπόψη αυτές τις προτάσεις:
Μην καπνίζετε. Μέσα σε λίγα χρόνια από τη διακοπή του καπνίσματος, ο κίνδυνος εγκεφαλικού ενός πρώην καπνιστή είναι παρόμοιος με αυτόν ενός μη καπνιστή.
Διατηρήστε ένα υγιές βάρος. Το υπερβολικό βάρος συμβάλλει σε άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως π.χ υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτη και υπνική άπνοια.
Περιορίστε τη χοληστερόλη και το λίπος. Η μείωση του κορεσμένου λίπους, ειδικότερα, μπορεί να μειώσει τη συσσώρευση πλακών στις αρτηρίες σας.
Τρώτε ποικιλία φρούτων και λαχανικών. Περιέχουν θρεπτικά συστατικά όπως κάλιο, φυλλικό οξύ και αντιοξειδωτικά, τα οποία μπορεί να προστατεύουν από TIA ή εγκεφαλικό.
Περιορίστε το αλάτι. Το υπερβολικό αλάτι (νάτριο) μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση σε άτομα που είναι ευαίσθητα στο νάτριο. Οι ειδικοί συνιστούν στους υγιείς ενήλικες να τρώνε λιγότερο από 1.500 χιλιοστόγραμμα νατρίου την ημέρα.
Ασκηθείτε τακτικά. Η άσκηση μπορεί να μειώσει την αρτηριακή σας πίεση, να αυξήσει το επίπεδο της χοληστερόλης λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας (HDL) — την «καλή» χοληστερόλη — και να βελτιώσει τη συνολική υγεία των αιμοφόρων αγγείων και της καρδιάς σας. Σας βοηθά επίσης να χάσετε βάρος, να ελέγξετε τον διαβήτη και να μειώσετε το άγχος.
Περιορίστε το αλκοόλ.
Ελέγξτε χρόνιες παθήσεις. Η διαχείριση καταστάσεων όπως ο διαβήτης και η υψηλή αρτηριακή πίεση βοηθά στην προστασία των αρτηριών σας.
Ο γιατρός σας είναι πιθανό να ξεκινήσει με ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και φυσική εξέταση. Η εξέταση περιλαμβάνει γενικά την ακρόαση ενός βουητού (φύσημα) πάνω από την καρωτίδα στον λαιμό σας, έναν ήχο που είναι χαρακτηριστικός μιας στενωμένης αρτηρίας. Ο γιατρός σας μπορεί στη συνέχεια να δοκιμάσει τις σωματικές και πνευματικές σας ικανότητες όπως η δύναμη, η μνήμη και η ομιλία.
Μετά από αυτό, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει:
Υπερηχογράφημα (Triplex καρωτίδων), για την εκτίμηση της ροής του αίματος και της πίεσης στις καρωτιδικές αρτηρίες.
Αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, για την αναζήτηση ενδείξεων εγκεφαλικού ή άλλων ανωμαλιών.
CT αγγειογραφία ή MRI αγγειογραφία, η οποία παρέχει πρόσθετες εικόνες της ροής του αίματος στις καρωτιδικές αρτηρίες. Μια χρωστική αντίθεσης εγχέεται σε ένα αιμοφόρο αγγείο και μια αξονική τομογραφία ή μια μαγνητική τομογραφία συγκεντρώνει εικόνες του λαιμού και του εγκεφάλου σας.
Θεραπεία
Ο στόχος στη θεραπεία της νόσου της καρωτίδας είναι η πρόληψη του εγκεφαλικού. Οι συγκεκριμένες θεραπείες εξαρτώνται από την έκταση της απόφραξης στις καρωτίδες σας.
Εάν η απόφραξη είναι ήπια έως μέτρια, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει:
Αλλάξετε τρόπο ζωής για να επιβραδύνετε την εξέλιξη της αθηροσκλήρωσης. Οι συστάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν τη διακοπή του καπνίσματος, την απώλεια βάρους, την κατανάλωση υγιεινών τροφών, τη μείωση του αλατιού και την τακτική άσκηση.
Φάρμακα για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης ή τη μείωση της χοληστερόλης. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συστήσει τη λήψη καθημερινής ασπιρίνης ή άλλου φαρμάκου για την αραίωση του αίματος για την πρόληψη θρόμβων αίματος.
Εάν η απόφραξη είναι σοβαρή ή εάν είχατε ήδη TIA ή εγκεφαλικό επεισόδιο, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει την αφαίρεση της απόφραξης από την αρτηρία. Οι επιλογές περιλαμβάνουν:
Καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή, η πιο κοινή θεραπεία για σοβαρή νόσο της καρωτιδικής αρτηρίας. Αφού κάνει μια τομή στο μπροστινό μέρος του λαιμού σας, ο χειρουργός ανοίγει την προσβεβλημένη καρωτίδα και αφαιρεί τις πλάκες. Η αρτηρία επισκευάζεται είτε με ράμματα είτε με μόσχευμα.
Καρωτιδική αγγειοπλαστική και στεντ, εάν η απόφραξη είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί με την ενδαρτηρεκτομή της καρωτίδας ή εάν έχετε άλλες καταστάσεις υγείας που καθιστούν τη χειρουργική επέμβαση πολύ επικίνδυνη. Σας χορηγείται τοπική αναισθησία και ένα μικροσκοπικό μπαλόνι περνάει με τον καθετήρα στην περιοχή της απόφραξης. Το μπαλόνι φουσκώνεται για να διευρύνει την αρτηρία και εισάγεται ένα μικρό πηνίο συρμάτινου πλέγματος (stent) για να μην στενέψει ξανά η αρτηρία.
Προετοιμασία για το ραντεβού σας
Μπορεί να παραπεμφθείτε σε γιατρό που ειδικεύεται σε διαταραχές του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος (νευρολόγος).
Τι μπορείτε να κάνετε
Καταγράψτε τα συμπτώματά σας, συμπεριλαμβανομένων όσων μπορεί να φαίνονται άσχετα με τον λόγο για τον οποίο προγραμματίσατε το ραντεβού.
Κάντε μια λίστα με όλα τα φάρμακα, τις βιταμίνες και τα συμπληρώματά σας.
Καταγράψτε τις βασικές ιατρικές σας πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων άλλων καταστάσεων.
Καταγράψτε βασικές προσωπικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πρόσφατων αλλαγών ή στρεσογόνων παραγόντων στη ζωή σας.
Γράψτε ερωτήσεις για να ρωτήσετε το γιατρό σας.
Ζητήστε από έναν συγγενή ή φίλο να σας συνοδεύσει, για να σας βοηθήσει να θυμάστε τι λέει ο γιατρός.
Ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στον γιατρό σας
Ποια είναι η πιο πιθανή αιτία των συμπτωμάτων μου;
Τι είδους εξετάσεις χρειάζομαι;
Τι είδους θεραπείες χρειάζομαι;
Πρέπει να κάνω κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής;
Εκτός από τις ερωτήσεις που έχετε προετοιμάσει να κάνετε στον γιατρό σας, μη διστάσετε να κάνετε και άλλες ερωτήσεις κατά τη διάρκεια του ραντεβού σας.
Τι να περιμένετε από τον γιατρό σας
Ο γιατρός σας είναι πιθανό να σας κάνει μια σειρά από ερωτήσεις. Το να είστε έτοιμοι να απαντήσετε μπορεί να σας δώσει χρόνο για να εξετάσετε σημεία στα οποία θέλετε να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο. Μπορεί να σας ρωτήσει:
Είχατε σημάδια και συμπτώματα που μοιάζουν με εγκεφαλικό, όπως αδυναμία στη μία πλευρά του σώματός σας, προβλήματα στην ομιλία ή ξαφνικά προβλήματα όρασης;
Πότε αρχίσατε να εμφανίζετε για πρώτη φορά συμπτώματα; Πόσο κράτησαν;
Καπνίζετε;
Πόσο αλκοόλ πίνετε;
Ασκείστε συχνά?
Τι τρώτε μια τυπική μέρα;
Έχετε οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου ή εγκεφαλικού;
Έχετε συμπτώματα υπνικής άπνοιας;
Έχετε διαγνωστεί με άλλες ιατρικές παθήσεις;
Opening Hours
