Καρδιογενές σοκ
Το καρδιογενές σοκ είναι μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση κατά την οποία η καρδιά σας δεν μπορεί ξαφνικά να αντλήσει αρκετό αίμα για να καλύψει τις ανάγκες του σώματός σας. Η πάθηση προκαλείται συχνότερα από σοβαρό έμφραγμα, αλλά δεν παθαίνουν όλοι όσοι έχουν έμφραγμα καρδιογενές σοκ.
Το καρδιογενές σοκ είναι σπάνιο. Είναι συχνά θανατηφόρο εάν δεν αντιμετωπιστεί αμέσως. Όταν αντιμετωπιστεί άμεσα, περίπου οι μισοί άνθρωποι που εμφανίζουν την πάθηση επιβιώνουν.
Συμπτώματα
Τα σημεία και συμπτώματα του καρδιογενούς σοκ περιλαμβάνουν:
Ταχεία αναπνοή
Σοβαρή δύσπνοια
Ξαφνικός, γρήγορος καρδιακός παλμός (ταχυκαρδία)
Απώλεια συνείδησης
Αδύναμος παλμός
Χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση)
Εφίδρωση
Χλωμό δέρμα
Κρύα χέρια ή πόδια
Ούρα λιγότερο από το κανονικό ή καθόλου
Συμπτώματα καρδιακής προσβολής
Επειδή το καρδιογενές σοκ εμφανίζεται συνήθως σε άτομα που υποφέρουν από σοβαρή καρδιακή προσβολή, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα σημεία και τα συμπτώματα μιας καρδιακής προσβολής. Αυτά περιλαμβάνουν:
Πίεση, πληρότητα ή συμπιεστικός πόνος στο κέντρο του στήθους σας που διαρκεί περισσότερο από λίγα λεπτά
Πόνος που εξαπλώνεται στον ώμο σας, το ένα ή και τα δύο σας χέρια, την πλάτη σας ή ακόμα και τα δόντια και το σαγόνι σας
Αυξανόμενα επεισόδια πόνου στο στήθος
Δυσκολία στην αναπνοή
Εφίδρωση
Ξαφνική ζάλη
Ναυτία και έμετος
Ζητήστε ιατρική βοήθεια γρήγορα όταν έχετε αυτά τα σημεία ή συμπτώματα για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιογενούς σοκ.
Πότε να δείτε γιατρό
Η γρήγορη θεραπεία καρδιακής προσβολής βελτιώνει τις πιθανότητες επιβίωσης και μειώνει τη βλάβη στην καρδιά σας. Εάν έχετε συμπτώματα καρδιακής προσβολής, καλέστε το ΕΚΑΒ ή άλλες ιατρικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης για βοήθεια. Εάν δεν έχετε πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, ζητήστε από κάποιον να σας οδηγήσει στο πλησιέστερο νοσοκομείο. Μην οδηγείτε μόνοι σας.
Αιτίες
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η έλλειψη οξυγόνου στην καρδιά σας, συνήθως από καρδιακή προσβολή, βλάπτει τον κύριο θάλαμο άντλησης (αριστερή κοιλία). Χωρίς αίμα πλούσιο σε οξυγόνο να ρέει σε αυτήν την περιοχή της καρδιάς σας, ο καρδιακός μυς μπορεί να εξασθενήσει και να υποστεί καρδιογενές σοκ.
Σπάνια, η βλάβη στη δεξιά κοιλία της καρδιάς σας, η οποία στέλνει αίμα στους πνεύμονές σας για να πάρει οξυγόνο, οδηγεί σε καρδιογενές σοκ.
Άλλες πιθανές αιτίες καρδιογενούς σοκ περιλαμβάνουν:
Φλεγμονή του καρδιακού μυός (μυοκαρδίτιδα)
Λοίμωξη των καρδιακών βαλβίδων (ενδοκαρδίτιδα)
Αποδυναμωμένη καρδιά από οποιαδήποτε αιτία
Υπερδοσολογία φαρμάκων ή δηλητηρίαση με ουσίες που μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα άντλησης της καρδιάς σας
Παράγοντες κινδύνου
Εάν έχετε καρδιακή προσβολή, ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιογενούς σοκ αυξάνεται εάν:
Είστε μεγαλύτεροι σε ηλικία
Έχετε ιστορικό καρδιακής ανεπάρκειας ή καρδιακής προσβολής
Έχετε μπλοκαρίσματα (στεφανιαία νόσο) σε αρκετές από τις κύριες αρτηρίες της καρδιάς σας
Έχετε διαβήτη ή υψηλή αρτηριακή πίεση
Είστε γυναίκες
Επιπλοκές
Εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, το καρδιογενές σοκ μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο. Μια άλλη σοβαρή επιπλοκή είναι η βλάβη στο συκώτι, τα νεφρά ή άλλα όργανα από έλλειψη οξυγόνου, η οποία μπορεί να είναι μόνιμη.
Πρόληψη
Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη του καρδιογενούς σοκ είναι να κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής για να διατηρήσετε την καρδιά σας υγιή και την αρτηριακή σας πίεση υπό έλεγχο.
Μην καπνίζετε και αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα. Εάν καπνίζετε, ο καλύτερος τρόπος για να μειώσετε τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής είναι να το κόψετε.
Διατηρήστε ένα υγιές βάρος. Το υπερβολικό βάρος συμβάλλει σε άλλους παράγοντες κινδύνου για καρδιακή προσβολή και καρδιογενές σοκ, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο διαβήτης. Η απώλεια μόλις 5 κιλών μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση και να βελτιώσει τα επίπεδα χοληστερόλης.
Τρώτε λιγότερη χοληστερόλη και κορεσμένα λιπαρά. Ο περιορισμός αυτών, ειδικά των κορεσμένων λιπαρών, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Αποφύγετε τα τρανς λιπαρά.
Χρησιμοποιήστε λιγότερο αλάτι. Το πολύ αλάτι (νάτριο) οδηγεί σε συσσώρευση υγρών στο σώμα, το οποίο μπορεί να καταπονήσει την καρδιά. Επιδιώξτε λιγότερο από 2.300 χιλιοστόγραμμα (mg) νατρίου την ημέρα. Το αλάτι μπορεί να βρεθεί σε πολλά κονσερβοποιημένα και επεξεργασμένα προϊόντα, επομένως καλό είναι να ελέγχετε τις ετικέτες των τροφίμων.
Περιορίστε τη ζάχαρη. Αυτό θα σας βοηθήσει να αποφύγετε θερμίδες φτωχές σε θρεπτικά συστατικά και θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος.
Περιορίστε το αλκοόλ. Εάν επιλέξετε να πίνετε αλκοόλ, κάντε το με μέτρο. Για υγιείς ενήλικες, αυτό σημαίνει έως ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες και έως δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες.
Ασκηθείτε τακτικά. Η άσκηση μπορεί να μειώσει την αρτηριακή σας πίεση και να βελτιώσει τη συνολική υγεία των αιμοφόρων αγγείων και της καρδιάς σας. Κάνετε τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας αερόβιας δραστηριότητας ή 75 λεπτά έντονης αερόβιας δραστηριότητας την εβδομάδα ή συνδυασμό μέτριας και έντονης δραστηριότητας. Συνιστάται να απλώσετε αυτήν την άσκηση κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας. Μεγαλύτερες ποσότητες άσκησης θα προσφέρουν ακόμη μεγαλύτερα οφέλη για την υγεία.
Εάν έχετε έμφραγμα, η γρήγορη δράση μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του καρδιογενούς σοκ. Ζητήστε επείγουσα ιατρική βοήθεια εάν πιστεύετε ότι έχετε καρδιακή προσβολή.
Διάγνωση
Το καρδιογενές σοκ συνήθως διαγιγνώσκεται σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Οι γιατροί θα ελέγξουν για σημεία και συμπτώματα σοκ και στη συνέχεια θα κάνουν εξετάσεις για να βρουν την αιτία. Οι δοκιμές μπορεί να περιλαμβάνουν:
Μέτρηση αρτηριακής πίεσης. Τα άτομα σε κατάσταση σοκ έχουν πολύ χαμηλή αρτηριακή πίεση.
Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ). Αυτή η γρήγορη, μη επεμβατική εξέταση καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς σας χρησιμοποιώντας ηλεκτρόδια που είναι προσαρτημένα στο δέρμα σας. Εάν έχετε κατεστραμμένο καρδιακό μυ ή συσσώρευση υγρού γύρω από την καρδιά σας, η καρδιά δεν θα στείλει κανονικά ηλεκτρικά σήματα.
Ακτινογραφία θώρακος. Μια ακτινογραφία θώρακος δείχνει το μέγεθος και το σχήμα της καρδιάς σας και αν υπάρχει υγρό στους πνεύμονές σας.
Εξετάσεις αίματος. Θα σας πάρουν αίμα για ελέγξουν βλάβη οργάνων, μόλυνση και καρδιακή προσβολή. Μπορεί να γίνει μια εξέταση αερίων αρτηριακού αίματος για τη μέτρηση του οξυγόνου στο αίμα σας.
Ηχοκαρδιογράφημα. Τα ηχητικά κύματα παράγουν μια εικόνα της καρδιάς σας. Αυτή η εξέταση μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό βλάβης από καρδιακή προσβολή.
Καρδιακός καθετηριασμός (αγγειογραφία). Αυτή η εξέταση μπορεί να αποκαλύψει φραγμένες ή στενωμένες αρτηρίες. Ένας γιατρός εισάγει έναν μακρύ, λεπτό σωλήνα (καθετήρα) μέσω μιας αρτηρίας στο πόδι ή τον καρπό σας και τον οδηγεί στην καρδιά σας. Η χρωστική ουσία ρέει μέσω του καθετήρα, κάνοντας τις αρτηρίες σας πιο εύκολα ορατές στην ακτινογραφία.
Θεραπεία
Η θεραπεία καρδιογενούς σοκ εστιάζει στη μείωση της βλάβης από την έλλειψη οξυγόνου στον καρδιακό σας μυ και σε άλλα όργανα.
Επείγουσα υποστήριξη ζωής
Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν καρδιογενές σοκ χρειάζονται επιπλέον οξυγόνο. Εάν είναι απαραίτητο, θα συνδεθείτε σε αναπνευστικό μηχάνημα (αναπνευστήρας). Θα λάβετε φάρμακα και υγρά μέσω μιας ενδοφλέβιας γραμμής στο χέρι σας.
Φάρμακα
Τα υγρά και το πλάσμα χορηγούνται μέσω ενδοφλέβιου καθετήρα. Χορηγούνται φάρμακα για τη θεραπεία του καρδιογενούς σοκ για να αυξηθεί η ικανότητα άντλησης της καρδιάς σας και να μειωθεί ο κίνδυνος θρόμβων αίματος.
Αγγειοσυσπαστικά. Αυτά τα φάρμακα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της χαμηλής αρτηριακής πίεσης. Περιλαμβάνουν ντοπαμίνη, επινεφρίνη (αδρεναλίνη), νορεπινεφρίνη και άλλα.
Ινότροπα. Αυτά τα φάρμακα, τα οποία βοηθούν στη βελτίωση της λειτουργίας άντλησης της καρδιάς, μπορεί να χορηγούνται μέχρι να αρχίσουν να λειτουργούν άλλες θεραπείες. Περιλαμβάνουν ντοβουταμίνη, ντοπαμίνη και μιλρινόνη.
Ασπιρίνη. Η ασπιρίνη χορηγείται συνήθως αμέσως για να μειώσει την πήξη του αίματος και να διατηρήσει το αίμα να κινείται μέσω μιας στενωμένης αρτηρίας. Πάρτε μόνοι σας μια ασπιρίνη ενώ περιμένετε να φτάσει βοήθεια μόνο εάν ο γιατρός σας σας το έχει πει προηγουμένως για συμπτώματα καρδιακής προσβολής.
Αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα. Οι γιατροί στα επείγοντα μπορεί να σας χορηγήσουν φάρμακα παρόμοια με την ασπιρίνη για να αποτρέψουν τη δημιουργία νέων θρόμβων. Αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνουν κλοπιδογρέλη (Plavix), tirofiban (Aggrastat) και επτιφιμπατίδη (Integrilin).
Άλλα φάρμακα για την αραίωση του αίματος. Πιθανότατα θα σας χορηγηθούν άλλα φάρμακα, όπως η ηπαρίνη, για να καταστήσουν το αίμα σας λιγότερο πιθανό να σχηματίσει θρόμβους. Η ενδοφλέβια ή ενέσιμη ηπαρίνη συνήθως χορηγείται κατά τις πρώτες ημέρες μετά από καρδιακή προσβολή.
Χειρουργικές επεμβάσεις και άλλες επεμβάσεις
Οι ιατρικές διαδικασίες για τη θεραπεία του καρδιογενούς σοκ συνήθως επικεντρώνονται στην αποκατάσταση της ροής του αίματος μέσω της καρδιάς σας. Περιλαμβάνουν:
Αγγειοπλαστική και στεντ. Εάν εντοπιστεί απόφραξη κατά τη διάρκεια ενός καρδιακού καθετηριασμού, ο γιατρός σας μπορεί να εισάγει έναν μακρύ, λεπτό σωλήνα (καθετήρα) εξοπλισμένο με ένα ειδικό μπαλόνι μέσω μιας αρτηρίας, συνήθως στο πόδι σας, σε μια φραγμένη αρτηρία στην καρδιά σας. Μόλις τοποθετηθεί, το μπαλόνι φουσκώνεται για λίγο για να ανοίξει το μπλοκάρισμα.
Ένα μεταλλικό πλέγμα stent μπορεί να εισαχθεί στην αρτηρία για να παραμείνει ανοιχτή με την πάροδο του χρόνου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο γιατρός σας θα τοποθετήσει ένα στεντ επικαλυμμένο με ένα φάρμακο βραδείας απελευθέρωσης για να σας βοηθήσει να κρατήσετε την αρτηρία σας ανοιχτή.
Αντλία μπαλονιού. Ο γιατρός σας εισάγει μια αντλία μπαλονιού στην κύρια αρτηρία έξω από την καρδιά σας (αορτή). Η αντλία φουσκώνει και ξεφουσκώνει μέσα στην αορτή, βοηθώντας τη ροή του αίματος και αφαιρώντας μέρος του φόρτου εργασίας από την καρδιά σας.
Εξωσωματική οξυγόνωση μεμβράνης (ECMO). Το ECMO βοηθά στη βελτίωση της ροής του αίματος και παρέχει οξυγόνο στο σώμα. Το αίμα αντλείται έξω από το σώμα σας σε μια μηχανή καρδιάς-πνεύμονα που αφαιρεί το διοξείδιο του άνθρακα και στέλνει το γεμάτο με οξυγόνο αίμα πίσω στους ιστούς του σώματος.
Εάν τα φάρμακα και άλλες διαδικασίες δεν λειτουργούν για τη θεραπεία του καρδιογενούς σοκ, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση.
Χειρουργική παράκαμψης στεφανιαίας αρτηρίας. Αυτή η χειρουργική επέμβαση χρησιμοποιεί ένα υγιές αιμοφόρο αγγείο στο πόδι, το χέρι ή το στήθος σας για να δημιουργήσει μια νέα οδό για το αίμα ώστε να μπορεί να ρέει γύρω από μια φραγμένη ή στενωμένη αρτηρία. Ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει αυτή τη χειρουργική επέμβαση αφού η καρδιά σας έχει προλάβει να αναρρώσει από την καρδιακή προσβολή. Περιστασιακά, η χειρουργική επέμβαση παράκαμψης γίνεται ως επείγουσα θεραπεία.
Χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση τραυματισμού στην καρδιά σας. Μερικές φορές ένας τραυματισμός, όπως ένα σκίσιμο σε μία από τις κοιλότητες της καρδιάς σας ή μια κατεστραμμένη καρδιακή βαλβίδα, μπορεί να προκαλέσει καρδιογενές σοκ. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να διορθώσει το πρόβλημα.
Συσκευή κοιλιακής υποβοήθησης (Ventricular Assist Device-VAD). Μια μηχανική συσκευή μπορεί να εμφυτευτεί στην κοιλιά και να προσαρτηθεί στην καρδιά για να την βοηθήσει να αντλήσει. Μια VAD μπορεί να παρατείνει και να βελτιώσει τη ζωή ορισμένων ατόμων με καρδιακή ανεπάρκεια τελικού σταδίου που περιμένουν νέες καρδιές ή δεν μπορούν να κάνουν μεταμόσχευση καρδιάς.
Μεταμόσχευση καρδιάς. Εάν η καρδιά σας είναι τόσο κατεστραμμένη που καμία άλλη θεραπεία δεν έχει αποτέλεσμα, μια μεταμόσχευση καρδιάς μπορεί να είναι η τελευταία λύση.